Istnieje wiele rodzajów ziół, które od dawna uznaje się za wspaniałe rośliny lecznicze. Niektóre z nich stosuje się jako środki łagodzące stres, zmniejszające niepokój / lęk oraz wpływające na odczuwanie radości życiowej. Dostępne są również zioła poprawiające pamięć i koncentrację. I właśnie takie rośliny poddamy analizie i sprawdzimy, które posiadają potwierdzoną naukowo skuteczność.
Zioła na pamięć i koncentrację o potwierdzonym działaniu
Współczesna nauka ma określenia dla rodzaju ziół, które pomagają zachować jasność umysłu, a także ograniczyć uciążliwą mgłę mózgową (osłabienie zdolności intelektualnych, zw. z zapamiętywaniem, koncentracją).
Tego typu zioła to nootropy i adaptogeny. Te dwie kategorie aktywnych substancji roślinnych nakładają się na siebie i mają wiele pozytywnych skutków, które pomagają organizmowi opierać się różnym stresorom.
Pamiętaj, że wiele ziół może wchodzić w interakcje z powszechnie przepisywanymi lekami oraz powodować skutki uboczne. Dlatego najpierw porozmawiaj z lekarzem, zanim zażyjesz którekolwiek z poniższych ziół.
1. Ginkgo biloba (Miłorząb dwuklapowy / japoński)
To ziołowy suplement wytwarzany z liści drzewa miłorzębu japońskiego. Nazwa może być mylącą, ponieważ roślina pochodzi z Chin, ale obecnie jest uprawiana na całym świecie. Ginkgo biloba jest jednym z najstarszych żyjących gatunków drzew na świecie, którego historia sięga ponad 250 milionów lat.
Miłorząb dwuklapowy jest klasyfikowany jako „nootropowy”, co oznacza, że niektórzy nazywają go wzmacniaczem poznawczym (związanym ze świadomą aktywnością intelektualną, taką jak myślenie, pamięć i rozumowanie).
W wielu krajach lekarze przepisują Ginkgo biloba jako środek wzmacniający pamięć i koncentrację. Jest również szeroko dostępny jako suplement ziołowy bez recepty.
Możemy kupić suplementy diety z miłorzębu w postaci kapsułek, herbat oraz płynnych ekstraktów. Jego standardową formą jest skoncentrowany ekstrakt EGb-761.
Ginkgo biloba jest najczęściej na świecie spożywanym ziołem dla zdrowia mózgu. Na podstawie raportów z badań klinicznych EGb dotyczących funkcji poznawczych z Pubmed, Elsevier, Europe PMC i innych baz danych od lat 80. naukowcy stwierdzili, że EGb może poprawić funkcje poznawcze u pacjentów, którzy cierpieli na łagodną demencję. Takie wyniki osiągnęli pacjenci, którzy długotrwale (ponad 24 tygodnie) zażywali odpowiednią dawkę EGb (240 mg dziennie).
Wydaje się, że u osób już doświadczających spadku funkcji poznawczych, miłorząb ma pewne korzyści terapeutyczne w aspekcie poprawy wydajności poznawczej. Chociaż ten wpływ nie jest zbyt silny, wydaje się być praktycznie znaczący.
2. Szałwia (Salvia officinalis)
Przyprawa znana z ostrego, sosnowego smaku i zapachu, czyli szałwia, może poprawić funkcje poznawcze i pomóc w leczeniu choroby Alzheimera. Udowadnia to przegląd badań opublikowany w 2017 roku.
Obecnie większość badań na ludziach wykorzystuje gatunki S. officinalis i S. lavandulaefolia, więc skuteczność innych gatunków szałwii jest niepewna.
Spróbuj dodać szałwię do dyni piżmowej, pieczonego kurczaka, indyka, sosu pomidorowego lub do zupy z białej fasoli. Szałwia może być również spożywana w postaci herbaty.
Innym i równie skutecznym sposobem stosowania szałwii jest olejek eteryczny. Badanie, przeprowadzone w 2003 roku przez Tildesley i współpracowników, pokazało znaczną poprawę w zakresie natychmiastowego i opóźnionego przypominania sobie słów po podaniu dawki 50 μl olejku u 20 młodych, zdrowych ochotników.
3. Kurkuma (Curcuma longa)
To przyprawa stosowana od dawna w ajurwedzie. Zawiera związek zwany kurkuminą, który ma działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne (dwa czynniki, które mogą korzystnie wpływać na zdrowie mózgu i ogólny stan zdrowia).
W długoterminowym, bo 18-miesięcznym badaniu z 2018 roku, okazało się, że codzienne podawanie doustnej terakurminy (biodostępnej postaci kurmuminy) doprowadziło do znacznych korzyści w zakresie pamięci i uwagi / skupienia.
Skany tomografii komputerowej wykonane przed i po leczeniu sugerują, że poprawa zdolności behawioralnych i poznawczych wynika ze zmniejszenia gromadzenia się płytek i splotów w obszarach mózgu modulujących nastrój i pamięć. Zalety poznawcze kurkuminy mogą wynikać z jej przeciwzapalnego i / lub przeciwamyloidowego działania na mózg.
Kurkuma jest kluczowym składnikiem proszku curry, które zazwyczaj zawiera również takie przyprawy, jak kolendra i kminek. Aby zwiększyć spożycie kurkumy, spróbuj dodać curry lub kurkumę do frytek, zup i dań warzywnych. Dodaj też kilka szczypt czarnego pieprzu, aby zwiększyć wchłanianie kurkumy.
4. Ashwagandha (Withania somnifera / Żeń-szeń)
Popularne zioło wysoko cenione w medycynie ajurwedyjskiej, było często używane do wspomagania pamięci i funkcji poznawczych.
Żeń-szeń zawiera substancje przeciwzapalne zwane ginsenozydami. Według przeglądu badań z 2018 roku, naukowcy zaobserwowali we wstępnych badaniach laboratoryjnych, że ginsenozydy mogą pomóc obniżyć poziom beta-amyloidu w mózgu (poziom amyloidu beta w osoczu ma związek z utratą pamięci). W ostatnich latach niektóre badania wykazały, że ginsenozydy odgrywają pewną rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób neurologicznych.
Ashwagandha może skutecznie poprawiać pamięć natychmiastową, jak i ogólną, u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (MCI), a także poprawiać funkcje wykonawcze, uwagę (skupienie, koncentrację) i szybkość przetwarzania informacji.
5. Gotu kola (Centella asiatica / Wąkrotka azjatycka)
Psychoaktywna roślina lecznicza stosowana od wieków w medycynie ajurwedyjskiej. Centella asiatica ma właściwości wzmacniające funkcje poznawcze związane ze zmniejszeniem stresu oksydacyjnego w mózgu i zwiększonym poziomem enzymów przeciwutleniających. Gotu kola pomaga również w łagodzeniu związanego z wiekiem spadku funkcji poznawczych oraz zaburzeń nastroju u zdrowych osób w podeszłym wieku.
Wąkrotkę azjatycką stosuje się powszechnie wraz z Bacopa monnieri w celu wzmocnienia funkcji poznawczych, a termin „Brahmi” (podawany w odniesieniu do Bacopa monnieri ) jest czasami używany do określenia połączenia obu tych ziół.
Właściwości lecznicze Gotu kola przypisuje się głównie obecności kilku triterpenów, a mianowicie kwasu azjatyckiego, kwasu madekasowego, azjatykozydu i madekasozydu.
Badania na zwierzętach z 2016 roku pokazały, że stosowanie Centella asiatica może przyczynić się do poprawy funkcji poznawczych u zdrowych myszy.
W kolejnych obserwacjach szczurów w 2018 roku naukowcy odkryli, że dawki doustne Gotu kola podawane bezpośrednio po łagodnym udarze mózgu, a nawet rok po jego wystąpieniu, wpływają na funkcje poznawcze i zmiany hipokampu szczurów (element mózgu odpowiedzialny za pamięć). Wyniki tych badań wskazują na potencjał terapeutyczny zioła Centella asiatica, którego stosowanie poprawiło ubytki pamięci i elastyczności uczenia się.
Inne badanie na myszach z 2018 roku wykazało, że Gotu kola poprawiło wydajność we wszystkich testach behawioralnych (uczenie się, pamięć i funkcje wykonawcze), sugerując wpływ na pamięć zależną od hipokampu i kory, a także na funkcje wykonawcze, w których pośredniczy kora przedczołowa.
6. Bacopa monnieri
Bacopa monnieri obejmuje 146 wodnych gatunków ziół rozproszonych w subtropikalnych regionach świata, w tym w Nepalu, Indiach, Sri Lance, Tajwanie, Chinach i Wietnamie, a także na Florydzie i w innych południowych regionach Stanów Zjednoczonych.
Liczne dotychczasowe badania sugerują, że bioaktywne składniki Bacopa monnieri (tj. Bakozydy) chronią mózg przed uszkodzeniem oksydacyjnym i związanym z wiekiem pogorszeniem funkcji poznawczych (pamięci i koncentracji).
Synapsa lub KeenMind, nootropowy CDR1-08 jest dobrze scharakteryzowanym etanolowym ekstraktem z Bacopa monnieri. Kilka linii dowodów wykazało, że CDRI-08 znacząco poprawia zdolności poznawcze u osób starszych i pacjentów z upośledzonymi funkcjami neurologicznymi, a także u zdrowych ludzi.
Udowodniono również, że standaryzowany wyciąg z Bacopa monnieri (Bacognize) poprawia niektóre aspekty funkcji poznawczych w 6-miesięcznym badaniu u pacjentów w podeszłym wieku z chorobą Alzheimera. W tym badaniu wszyscy pacjenci, którzy przyjmowali 300 mg Bacognize doustnie dwa razy dziennie, wykazali statystycznie istotną poprawę w różnych elementach skali Mini-Mental State Examination Scale (MMSES), w tym orientacji czasu, miejsca i osoby, uwagi i zdolności językowych w zakresie czytania, pisania i rozumienia.
Inne badanie pokazało, że ten ekstrakt jest bezpieczny i ma trwałe efekty poznawcze, gdy jest stosowany przez 12 tygodni u zdrowych starszych osób dorosłych.
W kolejnym badaniu naukowcy ocenili wpływ Bacognize na pamięć 60 studentów medycyny po 42 dniach podawania i wykazali znaczną poprawę w testach dotyczących funkcji poznawczych u uczestników, którzy przyjęli 150 mg Bacognize.
Oprócz poprawy funkcji poznawczych, Bacopa monnieri może również zwiększyć zdolność uczenia się. Zażywanie tego zioła przez 3 miesiące przez 76 osób w wieku od 40 do 65 lat na Uniwersytecie Wollongong w Australii spowodowało znaczący wpływ na zapamiętywanie nowych informacji.
7. Różeniec górski (Rhodiola rosea)
Różeniec górski to roślina, której używa się od wieków w systemach medycyny tradycyjnej na całym świecie w celu poprawy pamięci, czujności i wytrzymałości fizycznej.
Rhodiola rosea od dawna znana jest jako adaptogen – naturalna substancja, która charakteryzują się tonizującym działaniem na organizm człowieka. Oznacza to, że zmniejsza skutki stresu oddziałującego na ludzką kondycję fizyczną, psychiczną i mentalną.
Istniejące badania sugerują zdolność Różenća górskiego (Rhodiola rosea) do zmniejszania zmęczenia psychicznego, poprawy funkcji mózgu, nastroju oraz poprawy funkcji związanych z pamięcią i nauką / uczeniem się.
Rhodiola rosea może być szczególnie pomocne dla osób, które doświadczają wypalenia zawodowego definiowanego jako „emocjonalne, motywacyjne i fizyczne wyczerpanie w wyniku chronicznego stresu zawodowego”.
12-tygodniowe badanie przeprowadzone na 118 osobach z wypaleniem wykazało, że suplementacja 400 mg ekstraktu Rhodiola rosea dziennie znacząco poprawiła uczucie wyczerpania, zaburzenia koncentracji (skupienia) i brak radości w porównaniu z poziomem wyjściowym.
